Müşterekleri İnşa Etmek, Yönetmek ve Yaşatmak: Katılımcı Ekonomiden Faydalı Kavrayışlar

Bu yazı, 16-17 Kasım 2013, Heinrich Böll Stiftung Derneği, Yeşil Ekonomi ve Müşterekler Konferansı’nda sunduğum metnin, toplantı esnasındaki tartışmalarla zenginleştirilmiş halidir.

Müşterekler kavramının günümüz Türkçesine yabancı olduğu söylenebilir. “Ortak” veya “müşterek” (İng. common.) sıfat olarak yaygın bir şekilde kullanılmasına karşın (“ortak kitaplığımız”, “müşterek sorumluluğumuz” vb.), commons, yani ortak veya müşterek olana işaret eden bir isim olarak müşterekler veya ortaklar, aşina olduğumuz kavramlar değil.

3. Köprü Eylemi’nden İzlenimler: Jandarma Barikatı, Vatandaş Hassasiyeti

7 Temmuz Pazar günü, bir grubun sosyal medya üzerinden çağırdığı “3. Köprü’yü Beşiktaş’tan Garipçe’ye kadar pedal sürerek protesto” eylemine katıldım. 3. Köprü AKP’nin gündemine girdiği 2009’dan beri ilgimi çeken, önümüzdeki on yıllarda şiddetli çevresel problemleri tetikleyeceğini düşündüğüm bir mega projeydi. O yıllarda köprünün, pek çok sözde kalkınma projesine benzer bir şekilde, esas olarak kendi kendisi için bir talep yaratacağını, bunun mekanizmalarını ve politiğini anlatan bir dizi kısa yazı yazmıştım. Bu projenin 25 milyonluk İstanbul’un altyapısı olacağı şeklinde bir spekülasyonda bulunmuştum.

Tayyip Erdoğan’ın Çevreciliği ve O Son Ağaç

Tayyip Erdoğan önceki gün Avrupa Birliği bakanlığının düzenlediği toplantıda çevrecilere seslenerek “gelin başbakanınızla ortaklık yapın” dedi. Gerek Tayyip Erdoğan’ın gerekse Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu’nun çeşitli vesilelerle kendilerini gerçek birer çevreci olarak takdim ettiklerini biliyoruz. Zira Veysel Eroğlu çevre mühendisi bir akademisyen, Erdoğan ise Doğu Karadeniz’de devam eden HES direnişlerine cevaben yaptığı bir konuşmadaki tarihe geçen sözüyle “çevrecinin daniskası”. Bu insanlar çevreciliklerini temellendirirken başvurdukları argüman diktikleri ağaç sayısı. Öyle ki, başbakanın Taksim direnişine cevaben yaptığı konuşmalarda hükümetin diktiği iddia edilen ağaçların sayısı milyarları geçti.

Taksim Dayanışması'nın Talepleri ve Ötesi

Son on gündür yakın tarihimizin en büyük halk hereketini ve ilk yaygın sivil itaatsizlik eylemini yaşıyoruz. Yaşanan hareketlenmenin kitlesel boyutu ve barındırdığı çeşitlilik, muhalif siyasal yapıların ve öznelerin ufkununun çok ötesine taştı. 28 Mayıs günü bir avuç insan tarafından başlatılan Gezi Parkı direnişi ülke çapında, milyonları etkileyen yaygın bir politik uyanışa yol açtı.

Mersin GDO’lu Pirinç Vakasında Ne Oldu?

Mersin’de el konulan 25.000 ton pirinç... savcılığın ithalatçı firma sahibi ve yöneticileri aleyhine, 5 ila 12 yıl hapis cezası talebiyle hazırladığı iddianame... yeterli delil oluşturabilmek için o laboratuvardan bu laboratuvara gönderilen pirinç numuneleri... İstanbul Teknik Üniversitesi’nde görevden alınan akademisyen... yanlışlanan analiz raporu... en nihayetinde İTÜ’ye vakadan tümüyle el çektiren bir süreç. Peki, gerçekte ne oldu? Yaşananların üretici-tüketicinin gıda egemenliği ve halk sağlığı açısından önemi ne? Bilimsel özgürlük, akademik özerklik, bağımsız araştırma neden önemli?